เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ คืออะไร เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ คือ วัสดุอุปกรณ์รูปแบบต่างๆ ใช้เป็นสื่อการศึกษา แบบสอบถาม รวบรวม บันทึก และวิเคราะห์ข้อมูล นอกจากนี้ยังใช้เป็นสื่อในการเผยแพร่สารสนเทศภูมิศาสตร์
เครื่องมือทางภูมิศาสตร์แบ่งตามหน้าที่การใช้งานเป็นหลักได้ 2 ประเภท คือ
ลูกโลกจำลอง
ลูกโลกจำลอง คือ วัตถุประดิษฐ์ที่จำลองลักษณะของโลกแสดงที่ตั้งของพรมแดนประเทศต่างๆ ลูกโลกจำลองสามารถใช้เป็นสื่อการสอนเกี่ยวกับโลกได้เช่นกัน โลกจำลองควรมีลักษณะดังนี้:
รูปร่างของโลก โลกมีรูปร่างเป็นทรงกลมคล้ายผลส้ม นั่นคือขั้วทั้งสองจะถูกกดเล็กน้อยและนูนขึ้นที่เส้นศูนย์สูตร เนื่องจากเส้นผ่านศูนย์กลางของโลกอยู่ที่เส้นศูนย์สูตร 12,756 กิโลเมตร และจากขั้วโลกเหนือถึงขั้วโลกใต้ 12,714 กิโลเมตร เราจะเห็นว่ารูปร่างของโลกไม่ได้เป็นทรงกลมที่แท้จริง พื้นผิวโลกมีองค์ประกอบหลัก 2 ส่วน คือ มหาสมุทรและพื้นน้ำที่มีมหาสมุทร รวมกันแล้วครอบคลุมพื้นที่ 375 ล้านตารางกิโลเมตร ส่วนที่เป็นแผ่นดินรวมทั้งทวีปและเกาะต่างๆ มีพื้นที่รวม 150 ล้านตารางกิโลเมตร พื้นที่รวมของโลกรวมน้ำและที่ดินประมาณ 525 ล้านตารางกิโลเมตร 2 ใน 3 ของพื้นผิวโลกเป็นพื้นน้ำ และ 1 ใน 3 เป็นผืนดิน
ดังนั้นการสร้างโลกจำลองจึงควรได้สัดส่วนกับโลก แต่เมื่อลดขนาดลงมาที่โลกจำลอง ความยาวของเส้นผ่านศูนย์กลางที่เส้นศูนย์สูตรและจากขั้วโลกเหนือถึงขั้วโลกใต้จะไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ดังนั้นเราจึงรู้ว่าโลกจำลองเป็นทรงกลม เนื่องจากมีความแตกต่างกันเพียงเล็กน้อยเมื่อเทียบกับขนาดจริงของโลก
ข้อมูลที่แสดงบนลูกโลกจำลอง ลูกโลกมีหลายประเภทขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของการแสดง สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทดังนี้
เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ คืออะไร ภาพถ่ายทางอากาศเป็นภาพถ่ายที่ถ่ายจากด้านบน ผ่านเลนส์กล้องหรือฟิล์มหรือข้อมูลตัวเลข ถ่ายโดยกล้องที่ติดตั้งบนเครื่องบิน เช่น บอลลูนหรือเครื่องบิน ในยุคปัจจุบันยังสามารถถ่ายภาพทางอากาศจากยานอวกาศได้อีกด้วย การถ่ายภาพทางอากาศมักจะถ่ายจากเครื่องบินในระหว่างเที่ยวบินที่วางแผนไว้ นอกจากนี้ยังกำหนดขนาดของแผนที่ กล้องถ่ายภาพทางอากาศจะคล้ายกับกล้องทั่วไป แต่มีเลนส์ที่ใหญ่กว่า เลนส์ยาวกว่า และขนาดฟิล์มที่ใหญ่กว่า โดยทั่วไปจะมีขนาดประมาณ 24 x 24 ซม. และภาพถ่ายทางอากาศจะให้ข้อมูลที่ค่อนข้างละเอียด ดังนั้นจึงสามารถมองเป็นภาพสามมิติหรือรูปร่างของพื้นผิวโลก ซึ่งเป็นองค์ประกอบที่สำคัญของภูมิศาสตร์
ประเภทของภาพถ่ายทางอากาศ การถ่ายภาพทางอากาศมี 2 ประเภทหลักตามลักษณะของภาพถ่าย:
หลักการตีความภาพถ่ายทางอากาศมีดังนี้
ข้อดีของการถ่ายภาพทางอากาศคือ:
ดาวเทียมเป็นวัตถุที่มนุษย์สร้างขึ้นซึ่งเลียนแบบดาวเทียมของดาวเคราะห์ ในการโคจรรอบโลกมีอุปกรณ์ที่รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับอวกาศและถ่ายทอดข้อมูลนั้นมายังโลก ดาวเทียมประดิษฐ์ที่โคจรรอบโลกยังใช้เป็นอุปกรณ์สื่อสาร เช่น การส่งคลื่นวิทยุและโทรทัศน์ระหว่างทวีป อีกวิธีหนึ่งคือใช้เพื่อบันทึกทรัพยากรทางธรรมชาติและที่มนุษย์สร้างขึ้นของผืนดินและแหล่งน้ำ
ข้อมูลดาวเทียม สัญญาณตัวเลขที่ได้รับจากสถานีดาวเทียมภาคพื้นดินในประเทศไทยซึ่งเป็นที่ตั้งของสถานีดาวเทียมสำรวจทรัพยากร อยู่ในอำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี และลาดกระบัง ในกรุงเทพมหานคร และสถานีรับของกรมอุตุนิยมวิทยากระจายไปตามภูมิภาคต่างๆ ของประเทศ เมื่อสถานีรับข้อมูลภาคพื้นดินได้รับข้อมูลตัวเลขที่ส่งเข้ามา สถานีรับสัญญาณภาคพื้นดินจึงแปลงค่าตัวเลขกลับมาเป็นภาพ ซึ่งเราเรียกว่าภาพถ่ายดาวเทียม สิ่งนี้สามารถตีความเพิ่มเติมได้ด้วยระบบคอมพิวเตอร์ วิเคราะห์สถิติข้อมูลตัวเลขและจัดกลุ่มข้อมูลใหม่ นี่คือการตีความอื่น เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ คืออะไร
ประเภทของดาวเทียมจำแนกได้ดังนี้
ถ้าจะพิมพ์ข้อมูลเป็นสิ่งพิมพ์อาจเป็นภาพขาวดำหรืออาจเป็นภาพสีตีความแบบเดียวกับภาพถ่ายทางอากาศก็ได้ ในกรณีของข้อมูลตัวเลข ข้อมูลตัวเลขที่ได้รับจากดาวเทียมจะถูกถ่ายภาพอีกครั้ง อาจมีคอมพิวเตอร์และโปรแกรมที่ช่วยจัดกลุ่มข้อมูลตามสถิติโดยใช้คอมพิวเตอร์ที่มีโปรแกรมเฉพาะในการตีความ ถัดไป กำหนดกลุ่มข้อมูลตามวัตถุประสงค์ต่อไปนี้:
ข้อดีของข้อมูลจากจานดาวเทียม ข้อมูลดาวเทียมมีข้อดีดังนี้
การจัดการทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม หลังจากศึกษาวิจัยและวางแผนอย่างเป็นระบบแล้ว มีการดำเนินงานของท้องถิ่น เช่น พื้นที่ที่ต้องการคืนสภาพป่า พื้นที่สัมปทานต้องใช้วิธีการจัดการอย่างต่อเนื่อง เช่น การตรวจสอบ แม้แต่การวัดหรือตรวจสอบพื้นที่ขนาดใหญ่ก็อาจเป็นเรื่องยากและมีค่าใช้จ่ายสูงในการตรวจสอบ ดังนั้นจึงใช้ข้อมูลจากดาวเทียม
ตัวอย่างเช่น จากการศึกษาชิ้นหนึ่ง ในปี พ.ศ. 2516 พื้นที่ป่าไม้ของประเทศไทยคิดเป็น 43.21% ของพื้นที่ประเทศ แต่ในปี พ.ศ. 2536 พื้นที่ป่าไม้ของประเทศไทยลดลงเหลือ 26.02% ของพื้นที่ประเทศ จากข้อมูลนี้ทำให้มีการรณรงค์ปกป้องพื้นที่ป่ามากขึ้น เป็นต้น ข้อมูลจากดาวเทียมจะถูกนำมาใช้เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ป่า โดยเฉพาะป่าต้นน้ำ สำรวจป่าที่อุดมสมบูรณ์และเสื่อมโทรมทั่วประเทศ ศึกษาไฟป่า และหาพื้นที่ที่เหมาะสมในการปลูกป่ามากกว่าพื้นที่ที่ถูกกัดเซาะเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ คืออะไร
ข้อมูลแผนที่จากดาวเทียมสามารถใช้เพื่อสร้างแผนที่ที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างช้าๆ เช่น แผนที่ธรณีวิทยาและดิน ความพร้อมใช้งานของข้อมูลดาวเทียมยังมีจำกัดในประเทศไทย สำหรับแผนที่เฉพาะเรื่อง ดังนั้น บทบาทสำคัญของข้อมูลจากดาวเทียมจึงถูกนำมาใช้เพื่อปรับปรุงแผนที่ที่มีอยู่ เช่น การปรับปรุงแผนที่ภูมิประเทศ ข้อมูลส่วนใหญ่มาจากดาวเทียมสำรวจทรัพยากรที่สำคัญ เช่น ดาวเทียม LANDSAT SPOT และ MOS-1
เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ คืออะไร เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ หมายถึง เครื่องมือสำหรับตรวจสอบและศึกษาสิ่งที่อยู่บนพื้นผิวโลก และได้รับการออกแบบมาเพื่อตรวจสอบและบันทึกข้อมูลทางภูมิศาสตร์ทางอากาศทั่วโลก ทั้งในด้านข้อมูลเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ เช่น การกำหนดพิกัดของพื้นผิวโลก การวัดภาคสนามในด้านต่าง ๆ หรือเป็นเครื่องมือการเรียนรู้ในห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวข้องกับภูมิศาสตร์ เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ หมายถึง เครื่องมือที่ใช้ในการสำรวจข้อมูลทางภูมิศาสตร์เกี่ยวกับตำแหน่งที่ตั้ง การกระจาย ขอบเขต และความหนาแน่นของข้อมูล และปรากฏการณ์ต่างๆ
เป็นหนึ่งในเครื่องมือพื้นฐานของภูมิศาสตร์ โดยการย่อข้อมูลที่ปรากฏบนพื้นโลกให้มีขนาดเล็กลง แสดงเป็นสัญลักษณ์บนวัสดุต่างๆ เช่น กระดาษ ผ้า และแผ่นไวนิล มีข้อมูลสองประเภทที่แสดงบนแผนที่:
ประเภทแผนที่